Jack Ma – Người từ khởi đầu đã bị cho rằng “hoang tưởng” khi nói về ước mơ của ông với Internet đã trở thành ông vua thương mại điện tử (TMĐT) Trung Quốc và tự ghi danh thành người giàu nhất Trung Quốc. Ông tâm sự:
Hoài bão của bất kỳ người lập nghiệp nào trong ngày đầu tiên cũng là đẹp nhất, phải luôn tin vào trực giác của bạn. Kể từ ngày thành lập, Alibaba luôn bị hoài nghi. Trong suốt 8 năm qua, chúng tôi luôn bị chỉ trích, mọi người đều cho rằng việc chúng tôi đang làm là không thực tế.
Chia sẻ về bí quyết khởi nghiệp trong lĩnh vực TMĐT, Jack Ma cho biết: “Phương hướng phát triển của Alibaba là "năm ngón Đạt Ma”, đó chính là 5 hướng phát triển của Alibaba gồm: hệ thống niềm tin, tìm kiếm, phần mềm quản lý, giao nhận và thanh toán. Thiết nghĩ, với những đặc tính khá tương đồng giữa thị trường Trung Quốc và Việt Nam, 5 yếu tố dưới đây sẽ là những đúc kếtquý báu dành cho các startup TMĐT Việt Nam.
1.Hệ thống niềm tin
Jack Ma nhanh chóng nhận ra vấn đề về niềm tin của người tiêu dùng ảnh hưởng rất lớn đến sự thành bại của TMĐT cách đây hơn 10 năm.
Kìm hãm sự phát triển của TMĐT Trung Quốc hiện nay vẫn là do hệ thống niềm tin chưa hoàn chỉnh. Muốn thúc đẩy toàn bộ hệ thống Internet tiến vào thời đại TMĐT, ắt phải có sự hỗ trợ của hệ thống niềm tin. Niềm tin là một trợ lực và nó cũng giống như một cây cầu độc mộc mà thương mại điện tử bắt buộc phải đi qua.
Ở Trung Quốc, trước khi làm kinh doanh, mọi người luôn có một tâm lý đề phòng, nghĩa là họ luôn thường trực câu hỏi “bạn hàng của tôi có tin cậy không”. Sau nhiều lần tiếp xúc với khách hàng, anh ta mới có thể xây dựng cho mình một lòng tin cơ bản, giá thành giao dịch rất cao. Mục tiêu của Alibaba là xây dựng hệ thống niềm tin giao dịch trên thị trường, có thể tiết kiệm nhiều nhất giá thành giao dịch.
Với các doanh nghiệp xin phép đăng ký trở thành hội viên của Hệ thống niềm tin, Alibaba có trình tự thẩm tra rất nghiêm ngặt. Những thông tin của doanh nghiệp, ngoài chất lượng thông tin (chất lượng của tài liệu), còn bao gồm cả đánh giá của người khác với họ và đánh giá không tích cực của hội viên khác do hệ thống cung cấp.
Hệ thống chứng nhận này giúp mọi người biết được mức độ tín nhiệm, giảm bớt khả năng mắc lừa trong giao dịch. Không có gì ngạc nhiên là Taobao cũng có một hệ thống đánh giá tương tự.
2.Tìm kiếm
Cùng với sự phát triển của thị trường, thông tin ngày càng nhiều hơn, nhưng khi có quá nhiều lựa chọn lại là nguyên nhân gây khó khăn cho khách hàng. Làm thế nào để tìm được thông tin thích hợp nhất với mình trong một biển thông tin đã trở thành một nhu cầu bức thiết của phần lớn khách hàng?
Lời nhận xét sau đây của Jack Ma về vấn đề này đã hơn 8 năm nhưng vẫn còn nguyên giá trị. Trong hội nghị chiến lược về dịch vụ tìm kiếm vào tháng 3/2006, Jack Ma đã nhận xét:
Nếu không có sự giúp sức của dịch vụ tìm kiếm thông tin, có thể nói, thương mại điện tử của chúng tôi chưa thế hoàn thiện.
Jack Ma mô tả:
Yahoo Trung Quốc đã tận dụng những nội dung của mình để gây ảnh hưởng đến thói quen và khuynh hướng tiêu dùng của khách hàng. Sau khi khách hàng có nhu cầu có thể giao dịch trên taobao.com, hơn nữa họ có thể tìm kiếm nguồn hàng của mình từ Alibaba. Tìm kiếm là con đường dẫn thẳng đến Taobao và Alibaba, còn Alipay lại là kênh thanh toán tất cả các giao dịch.
Đây là bài toán website Chợ Điện Tử, Vật Giá, 5Giây, Rồng Bay, Én Bạc cũng đang muốn tối ưu kết quả tìm kiếm cũng như cách thức tìm kiếm trên trang web của mình để đến được với khách hàng trong một biển thông tin trên Internet.
3. Phần mềm quản lý
Khi quan sát thị trường, Trung Quốc có 20 triệu doanh nghiệp sử dụng TMĐT, nhưng chỉ có 20% trong số đó sử dụng phần mềm quản lý, vì chúng phức tạp, giá thành cao, khó ứng dụng.
Alibaba muốn đưa TMĐT vào nội bộ doanh nghiệp vừa và nhỏ, cung cấp công cụ, phần mềm quản lý khách hàng, phần mềm tài chính, quản lý chuỗi cung ứng. Vương Thao, giám đốc Alisoft cho biết :
Trên thực tế là giao cho Alibaba một phần chức năng quản lý và kinh doanh vốn do doanh nghiệp thực hiện". Một số khách hàng phản hồi: “đây không phải là phần mềm, mà là một người môi giới ảo.
Bất kể ai cũng có thể đăng nhập vào kho dữ liệu của doanh nghiệp mình giống như đăng nhập vào hộp thư điện tử, chức năng thông tin hóa của tất cả các doanh nghiệp đều có thể dễ dàng hiện ra.
4. Giao nhận hàng hóa
Nông thông Trung Quốc rộng lớn, nhu cầu với TMĐT, đối với hàng hóa thành thị là rất lớn nhưng hiện giờ chưa có một trang web nào đủ khả năng phủ khắp khu vực nông thôn, thị trấn và thành phố nhỏ của Trung Quốc.
Do đó, giao nhận hàng hóa là nút thắt cổ chai đối với sự phát triển của TMĐT, hợp tác với Bưu chính Trung Quốc sẽ là liều thuốc bổ sung tốt nhất cho những thiếu hụt của Alibaba, từ đó đạt được múc đích hỗ trợ hiệu quả nhất.
Hiện nay, nếu soi ngược trở lại tình hình các startup giao nhận ở Việt Nam, những startup này đều tập trung hỗ trợ cho TMĐT. Nhưng dường như cuộc chơi giao nhận ở Việt Nam vẫn xoay quanh những tên tuổi lớn như Giaohangnhanh, Giaohangso1, Giaohangtietkiem và một vài startup khác chia nhau những miếng nhỏ của thị trường. Và cho tới thời điểm này, chưa có startup nào trong số này vươn tới tầm mức trải dài một trục giao nhận trên khắp 63 tỉnh thành của đất nước hình chữ S này.
(Xem thêm:7 startup Việt trong lĩnh vực giao nhận bạn cần biết)
5.Phương thức thanh toán điện tử
Một thị trường TMĐT không an toàn sẽ không tạo dựng được niềm tin và sự tín nhiệm thực sự, và muốn giải quyết vấn đề an toàn, trước tiên phải bắt đầu từ khâu giao dịch, giải quyết triệt để vấn đề thanh toán.
Để giải quyết vấn đề an ninh, vào tháng 10/2003, khi ra mắt Taobao, Alibaba đã đưa kênh thanh toán độc lập thứ 3 – Alipay, chính thức tiến quân vào lĩnh vực thanh toán của TMĐT. Quy trình của Alipay và các cam kết khá giống với Ngân Lượng, Bảo Kim, chỉ khác là họ cách chúng ta gần 10 năm.
Việc khó khăn nhất của xã hội lúc bấy giờ chính là thanh toán điện tử, thế nên Alipay phải trở thành một kênh thanh toán tốt nhất ở Trung Quốc. Mắt xích sinh thái này được xây dựng, thì TMĐT mới có thể đứng dậy được.
Tính đến cuối tháng 3/2014, số khách hàng của Alipay đã hơn 60 triệu, số lượng doanh nghiệp đã hơn 7 triệu trên nhiều lĩnh vực: trò chơi ảo, thông tin số, dịch vụ thương mại, vé máy bay.
Biên tập bởi Quyen Quyen